Cải bó xôi siêu sạch tại nhà nhờ phương pháp trồng rau hữu cơ
Loại rau xanh được xem là “siêu thực phẩm” cho nhiều đối tượng sử dụng từ người già cho đến trẻ em là cải bó xôi. Được mệnh danh như vậy bởi chúng đem lại khá nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ thành phần dinh dưỡng chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất thiết yếu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn mơ hồ về tác dụng của loại rau này. Chính vì vậy, hôm nay Khuyến Nông TPHCM sẽ đem đến cho bạn nhiều thông tin về lợi ích của chúng và những ai không nên dùng chúng. Quan trọng nhất là với bài viết này bạn sẽ được hướng dẫn cách trồng rau siêu sạch tại nhà với hướng canh tác hữu cơ hoàn toàn để cả gia đình có rau sạch dùng thoải mái nhé! Mời quý độc giả đón đọc!
Giới thiệu cải bó xôi
Đặc điểm
Rau chân vịt, rau Bina hay rau Spinach là những tên gọi khác nhau của loại rau xanh này.
Thực ra nó không thuộc họ rau Cải mà là một loài thực vật có hoa nằm trong họ Dền (Amaranthaceae) xuất xứ từ miền Trung và miền Tây Nam Á.
Chúng có thân và lá giòn, dễ gãy, dễ dập. Cuống lá cải bó xôi có màu xanh đậm, kích thước nhỏ và mọc ra từ một cụm ở gốc.
Loại rau này ưa sống ở những nơi có khí hậu mát mẻ. Ở nước ta, rau này phổ biến ở Đà Lạt và các tỉnh miền núi phía Bắc. Thông thường người ta gieo trồng chúng vào 2 vụ chính là Đông Xuân và Xuân Hè (cuối tháng 9, cho đến đầu tháng 11 hàng năm).
Phân loại
Dựa vào đặc điểm bên ngoài mà người ta chia cải bó xôi ra làm 3 loại:
- Savoy: Với màu lá xanh đậm, dáng lá xoăn và nhăn nheo. Xét về tính hữu ích thì Savoy là loại có khả năng ngăn ngừa bệnh tật tốt nhất;
- Semi – savoy: Loại này khá giống với Savoy nhưng bề mặt lá đỡ nhăn nheo và dễ làm sạch hơn;
- Cải bó xôi dẹt lá trơn: Lá trơn nhẵn, kích thước rộng và làm sạch dễ dàng nhất. Vì thế chúng được thị trường ưa chuộng nhất và phù hợp với những món canh hay súp cho trẻ em.
Cải bó xôi có tác dụng gì?
Nhờ lượng dưỡng chất dồi dào mà các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cải bó xôi là loại “siêu thực phẩm”. Thành phần vitamin cũng như các nguyên tố khoáng vi lượng rất phong phú, cụ thể: canxi, sắt, vitamin A, C, D, E, K, các carotenoid có khả năng oxy hóa mạnh và đặc biệt là một lượng lớn axit béo thực vật Omega 3.
Do đó, cải bó xôi có nhiều công dụng tuyệt vời sau đây:
- Cung cấp thành phần diinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể;
- Giúp chị em giảm cân hiệu quả, làm đẹp da, đẹp tóc;
- Bổ mắt, trị chứng quáng gà;
- Giúp cải thiện chiều cao và đảm bảo cho hệ xương chắc khỏe;
- Bổ máu, ổn định huyết áp đồng thời bảo vệ hệ tim mạch hoạt động tốt;
- Ngăn chặn và giúp ích cho bệnh nhân tiểu đường;
- Kích thích hệ tiêu hóa, chống táo bón hiệu quả;
- Kháng viêm, ngăn ngừa một số bệnh ung thư (ung thư tuyến tiền liệt, ung thư buồng trứng).
Tuy nhiên, khi dùng cải bó xôi cần chú ý:
- Những người bị thận hoặc tiền sử những bệnh liên quan đến thận dùng rau này không tốt bởi chúng chứa chất axit oxaric;
- Chỉ nên dùng rau với lượng vừa đủ, không nên ăn quá nhiều rau trong 1 thời gian ngắn dễ gây thiếu máu hoặc ruột non khó hấp thụ chất dinh dưỡng.
Cách trồng cải bó xôi
Chọn thời điểm thích hợp
Như đã đề cập bên trên, bạn chỉ có thể trồng rau này vào thời điểm khí hậu mát mẻ. Nếu trồng vào thời gian nhiệt độ cao, rau sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình sinh trưởng. Cụ thể những thời điểm gieo trồng sau đây cho năng suất cao nhất:
- Gieo trồng vào cuối tháng 9, đầu tháng 10 (vụ sớm);
- Gieo trồng vào giữa tháng 10 cho đến giữa tháng 11 (vụ chính);
- Gieo trồng vào tháng 12 đến đầu tháng 1 (vụ đông xuân);
- Gieo trồng vào giữa tháng 1 đến đầu tháng 2 (vụ xuân);
Chuẩn bị giống
Với 3 loại nêu trên, bạn có thể tùy vào sở thích hay nhu cầu sử dụng mà lựa chọn cho mình một loại hạt giống cải bó xôi thích hợp.
Để tỷ lệ nảy mầm cao, bạn nên chọn những nơi uy tín để cung cấp hạt giống chất lượng.
Sau khi đã có hạt giống chuẩn, bạn xử lý hạt trước khi gieo trồng để tiêu diệt mầm bệnh và kích thích nảy mầm nhanh chóng hơn. Ngâm hạt trong nước ấm tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh trong khoảng 3 – 4 tiếng. Sau đó rửa lại hạt và ủ trong khăn ẩm cho đến khi hạt nứt nanh thì đem đi gieo (thông thường mất khoảng 8 – 10 tiếng).
Chuẩn bị đất và dụng cụ trồng
Bạn nên chuẩn bị loại đất giàu dinh dưỡng, sạch cỏ dại, tơi xốp, thoáng khí và không chứa mầm bệnh. Trước khi trồng cần bón lót bằng phân chuồng, phân trùn quế và bón vôi kết hợp phơi ải 7 – 10 ngày để tiêu diệt mầm bệnh tiềm ẩn.
Độ pH trong đất từ 5,5 – 6,5 là phù hợp cho việc trồng cải bó xôi.
Do trồng rau hữu cơ nên bạn cần nguồn đất sạch sẽ, xa nguồn nước thải công nghiệp độc hại. Nếu không có đất đạt yêu cầu bạn có thể mua đất tribat và trồng bằng những thùng xốp, chậu nhựa,… miễn sao dụng cụ trồng đảm bảo thoát nước tốt để không úng cây.
Tiến hành gieo trồng
Các bước gieo trồng cải bó xôi hữu cơ được tiến hành như sau:
- Vệ sinh sạch sẽ chậu trồng, cho đất sạch đã xử lý vào chậu, san bằng mặt đất.
- Gieo hạt vào đất và lấp lên trên một lớp tro trấu hay lớp đất mỏng 1 – 2cm. Bạn có thể gieo với mật độ dày rồi thu hoạch cây non khi chúng được tầm 10cm. Hoặc có thể gieo theo hàng lối, mỗi hạt cách nhau 15cm.
- Sau khi gieo xong bạn tưới một lớp nước nhẹ nhàng bằng vòi phun sương để cấp ẩm cho đất. Thời gian mới gieo, bạn nên che chắn cho cây để hạn chế nắng mưa.
Kỹ thuật chăm sóc rau cải bó xôi
Tưới nước
Đây là loại cây ưa ẩm nên ngay sau khi gieo hạt, mỗi ngày bạn tưới cây 1 – 2 lần. Tùy vào điều kiện thời tiết mà điều chỉnh lượng nước phù hợp.
Khi tưới nước cho rau, bạn dùng nguồn nước sạch để tưới. Tốt nhất là tưới cây vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Tuyệt đối không nên tưới nước ban đêm để đất không ẩm ướt qua đêm dễ phát sinh sâu bệnh.
Làm cỏ
Đây là việc cần thiết phải làm sau khi trồng cây được 10 – 15 ngày. Quá trình làm cỏ, bạn nên kết hợp vun gốc để kích thích cây sinh trưởng.
Bón phân
Cần cung cấp dinh dưỡng cho rau cải bó xôi bằng các loại phân bón hữu cơ. Tuyệt đối không dùng phân bón hóa học. Nên bón phân khi cây được 7 ngày tuổi và cứ 7 – 10 ngày bạn lại bón một lần.
Bạn nên hòa phân vào nước rồi tưới vào gốc cây, không nên tưới lên lá. Nếu lỡ dính phân bón lên lá và thân cây nên tưới nước sạch để rửa lại.
Phòng ngừa sâu bệnh
Để rau đạt năng suất cao, việc phòng chống sâu bệnh là điều cần thiết. Do bạn đang thực hiện việc trồng cải bó xôi hữu cơ nên chỉ nên dùng những chế phẩm sinh học để phòng và diệt sâu bệnh hại cây. Một trong những chế phẩm dùng thường xuyên nhất là dùng gừng, tỏi, ớt giã nhuyễn lấy nước cốt pha với nước vo gạo.
Cứ 7 ngày bạn phun dung dịch 1 lần để phòng trừ hiệu quả các loại sâu hại rau.
Thu hoạch
Nếu muốn thu lá non, bạn nên thu hái khi cây được 10 – 12cm.
Khi cây được 30 – 40 ngày bạn đã có thể thu tỉa dần những lá trưởng thành để ăn dần. Đến khi cây được 60 ngày tuổi, bạn nhổ cả gốc hoặc dùng dao cắt ngang cách gốc 7 – 10cm để cây tiếp tục lên mới.
Nếu muốn tự để giống, bạn có thể giữ nguyên những chùm hoa đầu tiên để hạt già tự nhiên trên cây rồi thu hái bảo quản rồi gieo tiếp những lứa sau.
Rau cải bó xôi sau khi thu hái nên được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để giữ đầy đủ chất dinh dưỡng.
Bạn có thể dùng rau chân vịt để chế biến nhiều món ăn ngon từ hấp, luộc, xào, nấu canh tôm thịt đều rất ngon.
Nếu muốn tiếp tục trồng lứa rau mới, bạn nên thu dọn sạch gốc, cỏ dại, bón phân trùn quế và vôi. Sau đó phơi ải từ 7 – 10 ngày để diệt mầm bệnh rồi mới tái sử dụng.
Như vậy, đến đây bạn đã nắm vững cách trồng rau cải bó xôi siêu sạch bằng phương pháp hữu cơ. Với lượng dinh dưỡng dồi dào như trên, chắc chắn bạn cũng muốn tự trồng chúng tại nhà để cả gia đình được hưởng nguồn vitamin tự nhiên cực tốt này. Hy vọng những kiến thức trên hữu ích đối với bạn.
Chúc bạn và gia đình sớm có những chậu rau bina xanh tốt!
