Các loại rau cải phổ biến mà mỗi bà nội trợ cần phải biết

Một loại rau rất đa dạng về chủng loại mà nhiều bà nội trợ vẫn thường phân vân mỗi khi điểm tên chúng. Đó là rau cải – rất quen thuộc trong các bữa ăn gia đình. Hãy cùng Khuyến Nông TPHCM tìm hiểu về những loại phổ biến được sử dụng nhiều nhất cùng với các công dụng cũng như lưu ý khi dùng chúng. Chắc chắn sẽ có nhiều điều bạn chưa biết đến đấy!

Giới thiệu chung về rau cải

Cải ưa sống ở những nơi có khí hậu ôn đới và nhiệt đới gió mùa như Việt Nam ta. Tuy nhiên những vùng lạnh thích hợp với việc trồng rau cải hơn. Theo thống kê hiện nay có đến 3.700 giống cải khác nhau.

Đa số chúng là cây thân thảo, thời gian sống từ 1 – 2 năm. Lá cải thường mọc từ gốc và so le nhau chứ không phân nhánh.

Ăn rau cải có tốt không?

Đây là câu hỏi mà nhiều người vẫn thường thắc mắc. Mỗi loại rau xanh đều có chứa lượng vitamin nhất định. Theo đó, rau cải cũng có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đặc biệt là những công dụng sau:

• Là loại rau cung cấp lượng nước dồi dào cho cơ thể giúp thanh nhiệt;
• Chữa mụn nhọt và những bệnh ngoài da;
• Hỗ trợ tiêu hóa, chống táo bón;
• Tăng sức đề kháng, hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường;
• Hỗ trợ chữa bệnh gout;
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch, hạn chế nhồi máu cơ tim;
• Phòng ngừa bướu cổ;
• Ngăn chặn quá trình lão hóa da;
• Chữa viêm ruột, giảm nhu động ruột và ức chế những chất gây viêm màng ruột;
• Phòng chống ung thư bàng quang.

Do nhiều lợi ích như vậy mà ngay chúng được ứng dụng trong nhiều món ăn từ dân giã cho đến cao cấp, sang trọng.

Ai không nên ăn rau cải?

Tuy có nhiều chất dinh dưỡng và những loại vitamin thiết yếu cho cơ thể nhưng không phải ai dùng cũng tốt. Có những chất cực tốt nhưng khi vào cơ thể người bệnh chúng không phát huy tác dụng thậm chí còn gây bênh trầm trọng hơn. Đó là những trường hợp sau đây:

• Những người bị đau dạ dày, thường bị đầy hơi, chướng bụng không nên dùng nhiều rau cải đặc biệt là dùng sống không qua chế biến;
• Những người bị táo bón hạn chế dùng bắp cải sống hoặc bắp cải muối chua;
• Người bị có vấn đề về tiêu hóa không nên ăn kim chi, salad hay cải thảo sống dễ gây viêm loét;
• Mẹ mang thai thường bị trào ngược hay dị ứng, kó tiêu,… thì cẩn trọng với cải thảo. Vì thành phần rau cải thảo chứa nhiều indol làm mất tác dụng của thuốc giảm đau acetaminophen;
• Những người đang bị sỏi thận không nên tiếp xúc với axit oxalic – một trong những loại chất có nhiều trong rau này. Chúng sẽ kiềm hãm sự hấp thụ canxi và kẽm nên ảnh hưởng sức khỏe.

Các loại rau cải phổ biến

Cải thảo

Là giống cải có lá dạng bẹ mọc chụm với nhau ở phần gốc rồi xếp chồng lên nhau tạo thành một kết cấu chặt chẽ. Chúng tạo thành một hình trụ dài và đỉnh hơi thuôn nhọn. Lớp lá bên ngoài xòe to nhưng bên trong xếp cuộn.

Ở giữa mỗi phiến có sống lá màu trắng với kích thước dày. Mỗi phiến lá đều có nhiều gân.

Ngoài ra chúng còn có hoa. Hoa của rau cải thảo mọc ra từ chính giữa với chiều dài từ 15 – 20cm với màu trắng xanh hoặc vàng.

Hiện nay trên thị trường có 3 loại cải thảo với 3 màu: xanh, trắng và tím.

Xem thêm : Cải thảo trồng chậu như thế nào để đạt năng suất cao nhất?

Cải bẹ xanh hay cải xanh, cải canh, cải cay, giới tử

Có nhiều tên gọi khác nhau nhưng đây là giống rau cải được mọi người sử dụng rộng rãi. Cải bẹ xanh có lá màu xanh lục đậm hoặc xanh chuối với kích thước thân to nhỏ khác nhau. Do thân và lá có vị cay và hơi đắng nên được dùng để nấu canh, muối dưa hay ăn kèm với các món khác như bánh xèo, bánh khọt,…

Thành phần cải cay chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu rất có lợi cho cơ thể và được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng để chống bệnh tật. Điển hình là vitamin A, B, C, K, abumin, catoten, và axit nicotic,…

Trong đông y, nhờ vị cay nóng này mà chúng được dùng làm vị thuốc giải cảm lạnh, lợi khí và thông đờm hiệu quả. Hạt của rau cải này còn được dùng để trị đau họng, mụn nhọt, hen suyễn, ho đờm,…

Thời gian trồng và thu hoạch chúng chỉ mất thời gian từ 40 – 45 ngày. Chính vì vậy mà nhiều nhà tận dụng đất hay thùng xốp, chậu nhựa để trồng chúng.

Có thể bạn quan tâm : Cải bẹ xanh được trồng như thế nào để đạt năng suất cao nhất

Cải thìa

Người ta còn biết đến chúng qua tên gọi là cải bẹ trắng, bạch giới tử và có tên khoa học là Brassica rapa chinensis. Chúng có họ gần gũi với cải bẹ xanh hay cải thảo.

Cải thìa có cuống dày, chứa nhiều nước và có nhiều gân với chiều cao khoảng 23cm. Cây có hoa nhỏ, màu vàng mọc trên những cuống cao.

Thành phần rau cải thìa giàu kali, canxi, axit folic, vitamin A, vitamin C, glucosinolat… nhưng ít năng lượng (chỉ chứa 20 cal/30 gram rau). Lá và thân rau có tính mát, vị ngọt nhưng hạt lại hơi cay và có tính ấm.

Nhờ vậy mà đây là loại ru được ưa chuộng để chế biến nhiều món ăn ngon từ luộc, nấu canh, xào,…để cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể giúp chống lại nhiều bệnh tật.

Tham khảo thêm : Cải thìa trồng trong thùng xốp thế nào để năng suất cao nhất

Rau cải bó xôi

Nhiều nơi gọi chúng là rau chân vịt, cải bắp xôi hay rau bina,… Đây là loài rau ăn lá có hoa thuộc họ Dền. Chúng được tìm thấy lần đầu tiên ở miền Trung và Tây Nam Á. Là loại cây thân thảo, mọc thẳng đứng và chiều cao tầm 5 – 10cm.

Rau bina không có cuống lá, lá hình bầu dục, kích thước lớn. Hoa của chúng mọc đơn độc, nhẵn đài và đâm ra từ các nách lá.

Những nơi có khí hậu mát mẻ trong lành dễ trồng rau cải bó xôi hơn vì chúng chịu lạnh tốt và không chịu được nắng nóng. Nhiệt độ thích hợp để cây sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh là từ 18 – 20 độ C. Chúng có thể chịu đựng được khi nhiệt độ xuống tới –10 độ C.

Cải bó xôi siêu sạch tại nhà nhờ phương pháp trồng rau hữu cơ

Hàm lượng dinh dưỡng trong thân và lá rau bó xôi khá cao gồm Vitamin A, E, D, K và nhiều khoáng chất cần thiết khác như canxi, natri, magiê và sắt… Chính vì vậy, các bác sỹ khuyên bà mẹ mang thai, nuôi con nhỏ và các em bé nên bổ sung loại rau này vào khẩu phần ăn của mình.

Đặc biệt, với lượng nước chiếm 91,4%, carb chiếm 3,6% và protein chiếm 2%. Hơn nữa, đây còn là loại rau cung cấp nguồn omega 3 dồi dào cho cơ thể nên được nhiều người ưa dùng.

Cải ngọt

Giống rau cải ngọt có xuất xứ từ Trung Quốc và Ấn Độ. Chúng có thân thảo, có thân tròn, nhẵn, không có lông với chiều cao lên đến 50 – 100cm.

Lá cải ngọt có đầu tròn hoặc hơi tù, mép lá nguyên và có nhiều gân. Cuống lá tròn, dài.

Ở ngọn mọc ra hoa màu vàng tươi với cuống hoa dài 3 – 5cm. Quả của chúng có kích thước từ 4 – 11cm bên trong có hạt tròn.

Bạn có thể trồng cải ngọt quanh năm và nhanh thu hoạch do thời gian sinh trưởng của chúng ngắn.

Với loại rau này, bạn có thể chế biến thành nhiều món ăn từ luộc chấm mắm hoặc xì dầu cho đến nấu canh tôm, canh thịt bằm hoặc xào rau cải ngọt với thịt bò hay chân gà,… Chúng còn được dùng làm rau ăn lẩu cũng khá ngon.

Đọc thêm Cải ngọt là loại rau rất dễ trồng lại cực tốt cho sức khỏe

Kinh nghiệm mua và dùng cải ngọt:

• Mua những bụi còn nguyên vẹn, lá non, xanh tươi, cuống thẳng và nhìn vào cọng rau có sức sống.
• Trước khi sử dụng bạn nên rửa thật sạch, ngâm muối để loại bỏ hóa chất. Khi chế biến không nên nấu quá lâu ở nhiệt độ cao sẽ làm rau mất chất dinh dưỡng.
• Không dùng cải ngọt đã chế biến và để qua đêm vì để quá 12 tiếng chúng sẽ sinh ra chất muối axit nitrat gây ung thư.

Cải ngồng

Chúng còn được biết đến với tên gọi là cải ngọt bông. Cải ngồng là loài cây thân thảo thuộc họ Cải. Thân bông to và non, mềm, không phân nhánh và không có xơ. Chúng có lá to, dày và bề mặt lá nhẵn.

Ngoài việc dùng lá để chế biến món ăn, bạn có thể ăn cả phần ngồng (hay bông cải) bằng cách chế biến thành nhiều món từ xào, luộc hay nấu canh.

Rau cải ngồng có vị ngọt, tính bình tốt cho những người mắc các bệnh về tim mạch hay huyết áp cao. Chúng giúp điều hòa thân nhiệt, ổn định huyết áp, lợi tiểu, giải độc, mát gan, hỗ trợ đường tiết niệu, cải thiện chức năng tiêu hóa và nâng cao sức đề kháng giúp phòng chống nhiều loại bệnh tật.

Nhờ vào độ thích nghi dễ dàng và sinh trưởng khỏe mả bạn có thể trồng chúng trong nhiều điều kiện khí hậu khác nhau. Tuy nhiên, vào thời điểm trời mát mẻ cây sẽ cho năng suất cao nhất.

Bắp cải xanh và bắp cải tím

Thông thường chúng ta hay gặp bắp cải xanh nhất. Chúng có nhiều lớp lá mỏng xếp chồng và cuộn chặt lấy nhau tương tự như cải thảo nhưng chúng xếp thành hình tròn hoặc hơi dẹp chứ không thành hình trụ dài.

Những lớp lá bên trong có màu trắng và hơi xanh. Tuy nhiên, càng về bên ngoài màu xanh càng đậm hơn.

Vị của chúng rất dịu và mát.

Bên cạnh đó, giống bắp cải tím được không ít người mê mẩn bởi vị ngọt dịu nhất trong nhóm rau cải bắp cùng loại. Không những thế chúng còn được dùng trong món ăn để tăng màu sắc sinh động và bắt mắt cho những món xào hay salad. Tuy nhiên, so với những loại khác thì bắp cải tím có vẻ cứng hơn. Và đặc biệt là thời gian trồng chúng lâu hơn.

Bạn có thể trồng bắp cải tím quanh năm.

Bắp cải lá xoăn (Cải Xa – voa)

Đây là một loại rau cải đặc biệt. Nhìn bề ngoài cải xa-voa có hình dáng tương tự như bắp cải xanh. Tuy nhiên, loại này có phần đầu lá xoăn lại.

Lá cải xa-voa mềm và có vị ngọt hơn so với bắp cải xanh hay tím.

Đây được xem là loại bắp cải ngon nhất nhưng chúng chỉ được trồng theo mùa vì khả năng thích ứng với thời tiết không rộng.

Cải rổ

Chúng còn được biết đến với tên gọi là Cải làn. Là loại rau cải giàu vitamin K và nhiều loại chất thiết yếu cho cơ thể như kali, phốt pho, choline, folate, thiamin, niacin và axit pantothenic… Do đó,  cải rổ vừa giúp làm đẹp da, hỗ trợ tiêu hóa và vừa trị ho hiệu quả.

Đây là loại rau thân thảo, lá xanh lục hoặc xanh thẫm. Chúng rất dễ trồng và nhanh thu hoạch.

Bạn dễ dàng chế biến chúng theo nhiều cách như xào, luộc hay nấu canh…

Cải cúc

Bạn có thể nghe đến chúng với tên gọi là rau tần ô – là loại rau xanh được trồng khá nhiều từ thành thị cho đến nông thôn.

Đây là loại rau xanh có tính mát, giúp giải nhiệt, lưu thông khí huyết, trị chứng mất ngủ, trị ho, tiêu chảy hiệu quả.

Rau cải cúc phổ biến bởi chúng dễ dàng thích nghi trên những nền đất thịt nhẹ, đất phù sa, đất pha cát hoặc cả đất mùn.

Chăm sóc chúng cũng đơn giản, bạn chỉ cần tưới nước ngày 1 – 2 lần vào sáng sớm và chiều mát. Thu hoạch sau khoảng 1 tháng gieo trồng.

Rau cải xoăn

Là loại cải xuất xứ từ vùng ôn đới, mới du nhập vào Việt Nam vào năm 2015. Chúng có tên gọi khác là cải Kale. Tuy khá mới nhưng chúng được nhiều người ưa chuộng.

Cải xoăn là loại cây ăn lá có thân thảo, lá xoăn tít với màu xanh lục hoặc tím.

Đây là loại thực phẩm lành mạnh với thành phần chứa nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể nên rau cải xoăn được mệnh danh là nữ hoàng rau xanh. Hàm lượng vitamin A, vitamin C, chất xơ và những chất chống oxy hóa trong rau này nhiều hơn nhiều so với những loại rau khác.

Cải cầu vồng

Chúng có tên như vậy bởi thân cây rực rỡ nhiều màu như dải cầu vồng đa sắc màu. Thân cây có hình dáng tương tự như cải xoăn nhưng chúng khác biệt ở màu sắc. Là loại cây thân thảo với lá mọc so le.

Lá của rau cải cầu vồng có phiến rộng, dày và nhiều đường gân màu sắc từ đỏ, cam, cho đến vàng trắng,…

Do màu sắc đặc biệt như vậy mà nhiều người còn trồng chúng trong các chậu cây cảnh để vừa lấy lá ăn vừa trang trí cho sinh động khu vườn.

Không chỉ vậy, loại cải này còn giàu dưỡng chất cũng như các loại vitamin giúp kéo dài tuổi thọ.

Cải xoong

Cải xoong là loài cây thân thảo, sống lâu năm với tên khoa học là Nastrurtium officinale. Cây ưa sống trong nước trong, có dòng chảy nhẹ.

Là loại cây thân bò với màu xanh lục, kích thước thân dài từ 10 – 40cm. Lá kép lông chim mọc so le nhau và gồm từ 1 – 4 lá chét với hình trứng kích thước không đều nhau, mép lá nguyên hoặc hơi khía tai bèo.

Hoa của rau cải xoong có màu trắng, kích thước nhỏ và mọc thành những chùm ở đầu cành.

Quả khi chín sẽ nứt theo 4 đường dọc thành 2 mảnh và có nhiều hạt. Vị rau hơi đắng, mùi hắc.

Cây có rễ chùm, ở các đốt thân lại có rễ phụ để lấy dinh dưỡng nuôi cây. Cây có khả năng sinh sản vô tính mạnh nên bạn dễ dàng trồng chúng bằng những đoạn thân.

Nhiệt độ thích hợp cho cây sinh trưởng là 15 – 20 độ C. Chúng sống trong bùn hẫu và đất thịt ngập nước 4 – 5cm và độ pH đất từ 6 – 7.

Bạn có thể dùng rau sống, làm gỏi hoặc nấu canh. Thành phần cải xoong chứa phốt pho, sắt, iốt, vitamin C và glucozit nên được dùng làm thuốc ho, viêm phế quản, bổ phế hoặc chữa chứng chảy máu chân răng.

Rau cải mầm

Đây là tên gọi chung của những loại rau mầm được làm từ hạt giống rau họ cải chứ nó không phải là tên gọi cụ thể của rau.

Rau cải mầm có hàm lượng dinh dưỡng cao gấp nhiều lần so với rau trưởng thành. Hơn nữa, thời gian sinh trưởng của chúng lại ngắn chỉ mất 5 – 7 ngày canh tác. Đặc biệt, nhiều cách canh tác không cần dùng đất nên rau rất sạch sẽ, dễ sử dụng.

Chính vì nhiều lợi ích như vậy nên nhiều người tự làm rau mầm sạch cho cả nhà sử dụng.

Tuy nhiên, một điểm quan trọng bạn nên nhớ là rau cải mầm được làm từ hạt giống rau mầm riêng biệt chứ không nên dùng hạt giống thường để đảm bảo độ an toàn cho sức khỏe.

Đến đây chắc chắn bạn đã tự tin phân biệt nhiều loại rau cải khác nhau rồi đúng không? Tuy hơi nhiều loại nhưng chúng đều có những nét riêng nên thực sự không làm khó được những bà nội trợ đảm đan. Ngoài sự đa dạng thì cải còn chứa nhiều thành phần dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe. Do vậy, nếu có thể tận dụng được đất hay không gian nhà ở của mình, bạn hãy cùng những thành viên khác trong nhà tiến hành trồng rau nhé! Như vậy bạn sẽ không còn lo đến những vấn đề về việc thừa hóa chất trên rau nữa. Có thời gian, Khuyến Nông TPHCM sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng từng loại rau nhé!

Chúc bạn và cả gia đình luôn dồi dào sức khỏe và bình an!