Rau sam siêu dễ trồng dành cho những người mới tập làm vườn
Hẳn là những người mới tập tành trồng rau sạch tại nhà thì việc lựa chọn những loại cây dễ trồng được xem là thành công 50%. Để giúp bạn trong việc này Khuyến Nông TPHCM gợi ý bạn trồng rau sam. Đây là loại rau siêu dễ trồng (giống như rau càng cua) mà lại còn đem lại nhiều giá trị dinh dưỡng cho sức khỏe mọi người trong gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách trồng cũng như những công dụng của chúng để bạn hiểu hơn về loại rau này.
Giới thiệu về rau sam
Đây là loài rau có thân mọng nước thuộc họ Sam (Portulacaceae) với tên khoa học là Portulaca oleracea và đước bắt nguồn từ Ấn Độ và vùng Trung Đông. Hiện nay chúng đã có mặt ở rất nhiều quốc gia khác nhau nhưng đối với một số nơi chúngloài rau này chỉ được xem là một trong những loài cỏ dại mọc hoang không có giá trị mấy.
Vòng đời của rau sam khá ngắn, chỉ sống một năm. Cây thường bò lan trên mặt đất với chiều dài thân cây khoảng 40cm.
Rau sam là loài cây có thân trơn láng, bò sát mặt đất với thân màu hơi hồng hoặc đỏ. Lá cây mọc đối thành cụm tại các đốt thân hoặc ngay đầu ngọn.
Hoa sam có 5 cánh, đường kính hoa chỉ tầm 0,6cm với màu vàng. Thường thì cuối mùa xuân là thời điểm hoa nở và mùa hoa kéo dài đến tầm giữa mùa thu. Hoa rau sam mọc đơn tại tâm của các cụm lá và hoa chỉ tồn tại trong vòng vài giờ vào những hôm trời nắng.
Quả sam có hình dạng giống quả đậu với kích thước nhỏ. Bên trong quả có chứa hạt. Khi hạt đủ già, quả sẽ mở ra.
Về hệ rễ: rau sam có rễ cái và nhiều rễ thứ cấp dạng sợi. Bộ rễ này có thể đâm vào cả những loại đất sét rắn chắc, nghèo dinh dưỡng cũng như có khả năng chịu hạn cao.
Cách trồng rau sam tại nhà
Tuy dễ trồng nhưng bạn nếu bạn muốn cây khỏe mạnh và nhanh chóng cho thu hoạch nhanh thì hãy chuẩn bị và thực hiện công tác trồng rau như hướng dẫn sau:
Chuẩn bị dụng cụ và đất trồng
Đối với việc trồng rau tại nhà, bạn có thể chọn trồng trong những loại khay chậu nhựa hoặc tận dụng thùng xốp hay bao xi măng cũng được. Dụng cụ trồng nhất thiết phải có lỗ thoát nước. Ngoài ra, nếu bạn có đất vườn để trồng thì càng tốt.
Rau sam có thể được trồng trên nhiều loại đất khác nhau nhưng để cây sinh trưởng và phát triển tốt nhất, bạn nên trồng cây trên loại đất giàu dinh dưỡng, có khả năng giữ ẩm tốt và nên trồng rau này ở nơi ít bị ánh sáng chiếu trực tiếp.
Trước khi trồng bạn cũng có thể trôn đất với phân chuồng ủ hoai hoặc các loại phân hữu cơ khác và cả vỏ trấu, xơ dừa, mùn hữu cơ hay than mùn,… để tăng dinh dưỡng cũng như độ tơi xốp cho đất. Đồng thời bạn có thể bón vôi và kết hợp phơi ải từ 7 – 10 ngày để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn trong đất.
Chọn giống rau sam
Đây là loại rau phổ biến nên thi trường hiện nay có đến 3 loại giống rau sam khác nhau gồm: sam vàng, sam vàng lá to và loại rau sam xanh.
Tùy theo sở thích của bạn cũng như những thành viên trong gia đình mà lựa chọn giống phù hợp.
Để nhân giống rau sam, người ta thường dùng hạt hoặc hom giống.
- Để có hạt giống chất lượng, bạn hãy liên hệ những cửa hàng uy tín nhé!
- Nếu chọn hom giống, bạn hãy chọn những đoạn thân to khỏe, không sâu bệnh hại. Khi chuẩn bị hom bạn nên lấy đoạn gốc cho đến phần bánh tẻ của thân với chiều dài từ 10 – 12cm là được.
Tiến hành gieo trồng
Bạn cần cho đất đã chuẩn bị vào chậu trồng rồi san bằng mặt đất. Tiếp đến, tùy theo lựa chọn mà bạn tiến hành việc gieo trồng rau như sau:
- Gieo hạt: Trước khi gieo, bạn hãy ngâm hạt giống rau sam trong nước ấm tầm 6 – 8 giờ. Sau đó bạn rửa sạch hạt rồi để ráo. Dùng que nhọn chọc lỗ sâu khoảng 1cm rồi cho vào mỗi lỗ 2 – 3 hạt. Lấp đất kín hạt rồi tưới nước để tạo độ ẩm cho đất. Trong 1 tuần đầu bạn nên dùng vật che chắn chậu cây để hạn chế bị tác động của môi trường.
- Trồng bằng hom giống: Bạn tỉa bỏ bớt lá trên đoạn hom đã chuẩn bị, để lại một đoạn lá trên ngọn bằng 1/3 chiều dài hom. Giâm cành theo hàng với khoảng cách vừa phải, không thưa cũng không nên quá dày (thường nằm trong khoảng từ 15 – 20cm/cây) để có không gian sinh trưởng. Sau khi giâm, bạn thường xuyên tưới nước cấp ẩm cho đất. Sau 10 – 15 ngày hom giống bắt đầu ra rễ và phát triển lá mới.
Cách chăm sóc rau sam
Quá trình chăm sóc ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng phát triển của rau. Theo đó, bạn hãy chú ý những vấn đề sau:
Tưới nước
Rau sam ưa nước nên bạn hãy tưới thường xuyên cho cây nhé! Mỗi ngày tưới 2 lần vào sáng sớm và chiều mát.
Đặc biệt những ngày thời tiết nắng nóng, bạn đừng quên việc quan trọng này. Rau đủ nước sẽ phát triển tươi tốt, thân mập mạp và lá to, mướt.
Nhổ cỏ
Để cây không bị cạnh tranh dinh dưỡng, bạn nên thường xuyên nhổ sạch cỏ trong chậu trồng rau sam nhé! Hơn nữa, việc giữ gốc cây thông thoáng, không phủ cỏ dại cũng là một trong những biện pháp hạn chế sâu bệnh sinh sôi.
Phòng trừ sâu bệnh
Khi phát hiện cây có dấu hiệu bị sâu bệnh tấn công, bạn hãy nhanh chóng tiêu diệt chúng bằng những loại chế phẩm sinh học để cây không bị ảnh hưởng mà còn đảm bảo sức khỏe cho cách thành viên trong gia đình. Hạn chế dùng thuốc bảo vệ thực vật nhé!
Thu hoạch
Rau sam phát triển khá nhanh chóng nên nếu bạn đảm bảo trồng và chăm sóc đúng cách thì sẽ sớm thu hoạch.
Nên quan sát cây thường xuyên để thu hái đúng lúc. Nếu bạn để quá già, rau sẽ giảm dinh dưỡng cũng như vị ngon vốn có. Nhưng nếu thu quá sớm, những dưỡng chất trong rau cũng chưa đầy đủ. Thời điểm thu hái rau chuẩn nhất là khi thân cây được 20 – 30cm.
Bạn nên dùng dao bén để cắt đoạn thân non vừa ăn nhé!
Sau mỗi đợt thu hoạch, để rau sam nhanh chóng lấy lại sức và tiếp tục cho lứa mới, bạn đừng quên việc bổ sung phân bón. Nên bón những loại phân hữu cơ, phân trùn quế… là tốt nhất.
Khi cây có dấu hiệu già cỗi, bạn nên tiến hành trồng cây mới thay thế để tiếp tục thu hoạch quanh năm.
Tác dụng của rau sam
Rau sam tuy dễ trồng, dễ sống nhưng chúng không đơn giản như những loài cây cỏ thông thường. Chúng có vị hơi chua và mặn. Cả trong ẩm thực và y học đều có sự góp mặt của loại rau này. Cụ thể như sau:
Ẩm thực
Sam thường được các bà nội trợ dùng để luộc hay dùng tươi với những loại rau xanh khác thành món salad hấp dẫn.
Ngoài ra, do chứa chất nhầy nên rau sam còn được dùng trong những món súp hay thịt hầm.
Hạt của rau còn được dùng làm bánh mì. Đây là món đặc trưng của những thổ dân vùng Australia.
Với thành phần chứa nhiều loại axit béo omega – 3 hơn so với nhiều loại rau khác, đặc biệt là chứa EPA omega – 3 chuỗi dài (loại này ít rau có) và những loại vitamin như B, C… cùng với magiê, kali, sắt, canxi,… nên được nhiều người ưa chuộng để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể.
Y học
Đối với nên y học cổ truyền Hy Lạp, rau sam là loại rau thường được dùng để điều trị những viêm nhiễm hệ bài tiết, phòng trị táo bón hiệu quả.
Sam còn được xem là “vị thuốc trường thọ” vì chúng góp phần phòng và chữa được khá nhiều bệnh.
Đặc biệt, nhờ vị chua, tính hàn nên loại rau này giúp thanh nhiệt giải độc cơ thể rất tốt.
Cả thân, lá và rễ rau sam còn được phơi khô để điều trị kiết lỵ, tiêu chảy, sốt, giun sán, mụn nhọt, chàm và cả chứng ho lâu ngày. Trước khi dùng bạn nên tham khảo ý kiến của bác sỹ và những người có chuyên môn nhé!
Như vậy đến đây bạn có thể thấy rau sam là loại rau không những rất dễ trồng mà còn mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng cũng như giúp phòng và chữa nhiều loại bệnh. Với những hướng dẫn trên, chắc chắn bạn đã có thể đủ tự tin để trồng chúng tại nhà rồi đúng không? Hy vọng chúng tôi đã phần nào giúp bạn dễ dàng hơn trong việc trồng và chăm sóc rau.
Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe và sớm có những chậu sam xanh tốt!
